Budowa na cudzym gruncie - jak postąpić w takiej sytuacji?

Mateusz Nowak
17.05.2023

Nawet jeśli w niezamierzony sposób doszło do budowy na cudzym gruncie, tego rodzaju sytuacja będzie problematyczna zarówno dla inwestora, jak i właściciela działki. Wbrew pozorom stawianie budynku na czyjejś posiadłości nie należy do rzadkości, dlatego dobrze jest wiedzieć, w jaki sposób taka kwestia regulowana jest przepisami prawa. Przydatne informacje na ten temat znajdziesz w poniższym artykule!

Budowa na cudzym gruncie - regulacje prawne 

W przypadku stawiania budynku na obcym gruncie warto mieć na uwadze, że aspekt ten regulowany jest przepisami prawa, a w szczególności obowiązującą zasadą własności - superficies solo cedit. Wynika z niej, że to, co zostało postawione na gruncie, przynależy do niego. W myśl przedstawionej reguły wzniesione obiekty stają się własnością osoby, będącej właścicielem gruntu. Budowa na cudzym gruncie w tym wypadku oznacza również, że zasada własności znajduje swoje zastosowanie nawet wtedy, gdy nakłady budowlane przewyższają wartość samego gruntu

Jak można rozwiązać problem budowy na cudzym gruncie?

Postawienie na obcej działce budynku przez osobę trzecią, która nie dysponuje tytułem prawnym, to dość częsty scenariusz. Najczęściej przyczyną sytuacji jest nabycie terenu w ramach zawartej umowy sprzedaży lub darowizny, jednak bez sporządzenia aktu notarialnego. Kodeks cywilny wyraźnie wskazuje, że jeśli obiekt został wzniesiony na cudzym gruncie w dobrej wierze, wtedy można domagać się od właściciela działki zwrotu nakładów budowlanych. Jednak co istotne - inwestor nie ma możliwości domagania się o zwrot ze strony właściciela działki w sytuacji, gdy zdecydował się na budowę na cudzym gruncie w złej wierze, a więc np. sprawdzając przy zachowaniu należytej staranności księgi wieczyste, czy mapy geodezyjne. Istotne jest również to, czy taka osoba była zorientowana w konsekwencjach, jakie niesie za sobą budowa na cudzym gruncie. 

Co oznacza dobra wiara posiadacza samoistnego? 

O dobrej wierze mówi się wtedy, gdy posiadacz samoistny jest przekonany o przysługującym mu prawie własności. W rzeczywistości jednak takie przeświadczenie jest błędne, co nie zmienia faktu, że może zostać uzasadnione zaistniałymi okolicznościami. Istotnym szczegółem, którego nie można pominąć, jest działanie w dobrej wierze już w chwili wznoszenia obiektu. 

Jakie jeszcze możliwości są dopuszczalne?

Dodatkowo, jeśli wzniesiony obiekt przewyższa wartość gruntu, posiadacz samoistny może wystąpić z żądaniem przeniesienia własności ziemi na niego. Należy jednak pamiętać, że tego typu rozwiązanie może nastąpić za wynagrodzeniem, a więc przyznaniem kwoty odpowiadającej cenie rynkowej. Właścicielowi działki również przysługują określone prawa, jako że on także może dochodzić od posiadacza samoistnego odkupienia gruntu, na którym powstał budynek. W takim wypadku suma, która pokryłaby wymagane koszty, musi opowiadać aktualnym wartościom na rynku

W przypadku braku właściwego rozpoznania sprawy, a więc trudności w uregulowaniu kwestii wzajemnych roszczeń między obiema stronami - właścicielem ziemi a osobą, która dopuściła się budowy na cudzym gruncie, istnieje opcja skierowania sprawy do sądu. Odpowiednią instytucją do rozstrzygnięcia sporu będzie sąd właściwy miejscowości, w której zlokalizowana jest dana nieruchomość. Warunkiem wszczęcia postępowania sądowego wytoczenie pozwu przeciwko aktualnemu właścicielowi.

Artykuł partnera.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie